

Dư âm của tiếng hát chiều phượng xưa còn nghe vẳng đâu đây, gờn gợn theo sóng nước Trà Giang.
Du khách ơi! Có khi nào người ghé về miền Trung hãy dừng chân lại xứ Quảng, miền núi Ấn sông Trà, quê xưa của Chiêm Thành và phần đất ngày nay của quê hương Việt Nam mến yêu.
Trải bao năm lịch sử thăng trầm, sóng triều Nam tiến từng đợt sinh tồn dâng cao từ ngày sát nhập vào bản đồ Việt Nam, miền đất Quảng này đã bao lần thay đổi danh hiệu :
Cổ Lũy Châu, Tư Nghĩa Phủ, Quảng nghĩa phủ, Hòa nghĩa phủ, Quảng Ngãi doanh, Quảng Ngãi trấn, và ngày nay là tỉnh Quảng Ngãi.
“Cấm thành rạng vẻ, tươi sông núi
Quảng Ngãi hưng màu, đẹp đất đai”
Quảng Ngãi tỉnh cũng là đất của Chiêm Thành, lấy núi ấn sông Trà làm biểu tượng, đỉnh thiên bút làm nơi khởi văn phong, Quảng Ngãi là 1 dải đất hình chữ nhật dài từ dốc sỏi đến đèo bình Đê, bề ngang ước độ rộng 40km – 60km, bề dài 98km, diện tích 4359 km2 với dân số lúc bấy giờ là 1.263.880 người người, gồm 13 Huyện và TX Quảng Ngãi , cách Sài gòn 877 cây số …
Bây giờ du khách đang đứng trên đất Quảng rồi đó, nhìn về phía tây là những dãy núi trùng trùng điệp điệp, cao nhất là ngọn Cadam, nối theo là rừng rậm bao la với nguồn lâm sản dồi dào, gỗ qúi nhất là hàng trăm mẫu quế tại Trà Bồng, Sơn Hà. Ở giữa, đây là vùng Trung Châu với diện tích cây lúc 4 vụ mùa khá lớn … nhờ có thế nước của 4 con sông lớn là: sông Vệ, sông Trà Câu, sông Trà Bồng, và sông Trà Khúc với các hệ thống dẫn thủy, guồng tát nước tự động… phục vụ tưới tiêu 4 mùa.
Nhìn về phía Đông du khách nhớ đến các cửa biển lớn : Đại Cổ Lũy Mỹ Á, Sa Kỳ, và xa cách lục địa 24 cây số là đảo Lý Sơn với giếng nước ngọt, chùa Hang, và nhất là ngọn Hải Đăng quanh năm soi ánh sáng dẫn dắt các tàu về trú an toàn… và du khách cũng không thể quên được bãi biển Sa Huỳnh nơi có nhiều ruộng muối, có cổ tích Chiêm Thành và nhất là bãi biển Thừa Lương, Mỹ Khê, quê hương của danh thần Trương Đăng Quế, vị Thái sư đã từng phục vụ ba triều vua, từng nêu cao gương ái quốc và thanh bạch.
Tìm hiểu núi sông trải 2 mùa mưa nắng quanh năm, du khách hãy nhớ đến thắng cảnh Quảng Ngãi qua vần thơ :
“Chạnh niềm non nước lẽ đầy vơi
Cẩm quận từ xưa cảnh có mười
Ấn giáp long đầu thêm rạng vẻ
Bút kê thạch trận ngắm càng tươi
Tà dương điếu tẩu mưa cùng nắng
Dục nguyệt bàn sa cảnh nhớ người
Cổ Lũy hà nhai người cảm cảnh
Kìa non nọ nước khéo trêu người"
Từ xưa các bậc tiền bối đã chọn lựa 10 cảnh tiêu biểu cho thắng cảnh Quảng Ngãi…
1. Thiên ấn Nam Hà
2. Thiên bút Phê Vân
3. Long đầu hý Thủy
4. La Hà thạch trận
5. Cổ Lũy cô thôn
6. Thạch Bích tà dương
7. Hà Nhai vãn độ
8. An Hải sa bàn
9. Liên Trì dục Nguyệt
10. Vân phong túc võ
Thật ra phải có sẵn tâm trạng riêng biệt của người địa phương, pha 1 ít tưởng tượng về màu sắc, âm thanh, lòng yêu quê hương hòa hợp với âm thanh thiên nhiên, khi ngắm cảnh mới rung cả được trước vẻ đẹp thơ mộng hùng tráng của xứ Quảng.
Mang thử tâm trạng trên du khách thử leo lên đỉnh Ấn mới thấy Thiên Ấn Niêm Hà nghĩa là Ấn trời đóng trên sông thật là đẹp, xứng đáng là đệ nhất thắng cảnh của địa phương.
Người dân Quảng Ngãi nào cũng hãnh diện khi giới thiệu với du khách thắng cảnh Thiên Ấn Niêm Hà, một đỉnh đồi tọa lạc tả ngạn Trà Giang, cao độ 105m, vuông vức như quả Ấn , rộng khoảng 10 mẫu, bằng phẳng nơi có tổ đình Thiên Ấn, có giếng Phật mạch sâu 30m, nước ngọt có đỉnh chuông thần, có mộ của chí sĩ Huỳnh Thúc Kháng…
Đứng trên đỉnh Thiên Ấn hồn du khách như lâng lâng mơ về biển Đông xanh ngát, buồm trắng nhấp nhô, ngoảnh về phía Tây là dãy Trường Sơn hùng vĩ, nhìn dưới chân đồi là dòng Trà Giang đang chảy nước cuốn ven nhịp cầu nối đôi bờ… du khách khi đứng trước cảnh này lòng sẽ mơ về dĩ vãng, khẽ ngâm vầng thơ xưa của quê hương xứ Quảng:
“Trà Giang Thiên Ấn chuông gầm sóng
Vang tiếng ngàn xưa đất Cẩm Thành
Ngàn năm qủa Ấn nằm trơ mốc,
Một dải sông Trà chảy sậm xanh
Xót hồn cỏ độ sương vài giọt,
Xích bóng tà huy, nguyệt mấy canh
Nghìn dặm cố nhân đâu đó tả,
Cánh chim nghe lạnh đập qua mành”
Ngắm cảnh, ai mà lại không nhớ người? Hỡi du khách người hãy nhớ đến những danh nhân xứ Quảng, một thời với các danh thần Lê Văn Duyệt, Trương Đăng Quế, những chí sĩ cách mạng từng nêu cao gương anh dũng, bất khuất của người quê hương như Trương Công Định, Lê Trung Đình, Nguyễn Thụy đã phất cao cờ khởi nghĩa chiếm thành đuổi Pháp, những gương hiếu tử với đệ nhất hiếu tử Nguyễn Văn Danh giết cọp trả thù cha và cuối cùng là những nhà thơ lớn của Quê hương xứ Quảng và cũng là của Quê hương Việt: Tú Cang, Học Ý, Bích Khê, Tế Hanh… tất cả những nhân vật ấy là tinh hoa, tiêu biểu cho tinh thần cách mạng, ý chí bất khuất của ngưới dân miền núi Ấn sông Trà.
Hỡi du khách có biết chăng, người đã lạc vào xứ đường mía, có đường bông trắng, có đường phèn Ba La, có mật ong Ba Tơ, có quế nguồn Trà Bồng… Quảng Ngãi tuy xa xôi nghèo nàn nhưng tình thương mến đậm đà qua hương vị món ăn. Trước khi du khách giã từ xứ Quảng xin hỏi nhỏ là người đã thử cá bống Sông Trà chưa? mạch nha Mộ Đức chưa? kẹo gương? chim mía Xuân Phổ? Bò khô Thu Ba? Cua Huỳnh Đế Sa Huỳnh … và nếu có thì 1 tô don Vạn Tượng trong 1 buổi sáng tạm biệt, người có thể tự nhủ với lòng rằng mình đã hưởng trọn vẹn hương vị miền núi Ấn sông Trà…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét